แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ ตอน คัมภีร์ฉันทศาสตร์ เริ่มต้นเปิดเรื่องด้วยบทไหว้ครูซึ่งเรียบเรียงโดย พระยาวิชยาธิบดี (กล่อม) ผู้ว่าราชการเมืองจันทบุรี ต่อจากนั้นกล่าวถึงความสำคัญของแพทย์และคุณสมบัติที่พึงมี รวมถึงสิ่งที่ไม่ควรกระทำ ซึ่งโดยทั่วไปที่มักจะมีความประมาท ความถือดี อวดดี ความริษยา ความโลภ ความเห็นแก่ตัว ความหลงตัว และความไม่เสมอภาคในการให้การรักษาคนรวยกับคนจน ซึ่งแต่งเป็นกาพย์ยานี ๑๑ ต่อจากนั้นจะเป็นเนื้อหาซึ่งแบ่งเป็น ๑๙ ตอน คือ
๑. ลักษณะทับ ๘ ประการ
๒. พระคัมภีร์ตักกะศิลา
๓. สมมติฐานกำเนิดไข้
๔. ลักษณะอาการไข้ที่เข้าเพศเป็นโทษ ๔ อย่าง
๕. ลักษณะน้ำนมดีและชั่ว
๖. ชีพจร ให้ระวังในการระบายยา
๗. ลักษณะรัตนธาตุทั้งห้า
๘. ลักษณะป่วง ๘ ประการ
๙. ตำรายาแก้สันนิบาตสองคลองและอหิวาตกโรค
๑๐. ลักษณะสมุกฐาน
๑๑. ลักษณะอติสาร
๑๒. ลักษณะมรณะญาณสูตร ภาพประกอบคัมภีร์ฉันทศาสตร์ วาดโดย นายธรรมศักดิ์ เอื้อรักสกุล
๑๓. โรคภัยต่างๆ แห่งกุมาร ลักษณะชางต่างๆ
๑๔. ลักษณะกำเนิดซาง
๑๕. ลักษณะรูปทารก
๑๖. ลักษณะซางตั้ง
๑๗. ลักษณะตานโจร
๑๘. ลักษณะธาตุทั้ง ๔
๑๙. ตอนลงท้าย
ที่นำมาเป็นบทเรียนนี้ ได้คัดเลือกเฉพาะตอนขึ้นต้นที่เป็นบทไหว้ครู แต่งโดย พระยาวิชยา ธิบดี (กล่อม) และตอนที่กล่าวถึงความสำคัญของแพทย์และจรรยาบรรณที่แพทย์พึงปฏิบัติ