รูปภาพวรรณคดี

           แพทย์ศาสตร์สงเคราะห์ ตอน คัมภีร์ฉันทศาสตร์ เริ่มต้นเปิดเรื่องด้วยบทไหว้ครูซึ่งเรียบเรียงโดย พระยาวิชยาธิบดี (กล่อม) ผู้ว่าราชการเมืองจันทบุรี ต่อจากนั้นกล่าวถึงความสำคัญของแพทย์และคุณสมบัติที่พึงมี รวมถึงสิ่งที่ไม่ควรกระทำ ซึ่งโดยทั่วไปที่มักจะมีความประมาท ความถือดี อวดดี ความริษยา ความโลภ ความเห็นแก่ตัว ความหลงตัว และความไม่เสมอภาคในการให้การรักษาคนรวยกับคนจน ซึ่งแต่งเป็นกาพย์ยานี ๑๑ ต่อจากนั้นจะเป็นเนื้อหาซึ่งแบ่งเป็น ๑๙ ตอน คือ

๑. ลักษณะทับ ๘ ประการ

๒. พระคัมภีร์ตักกะศิลา

๓. สมมติฐานกำเนิดไข้

๔. ลักษณะอาการไข้ที่เข้าเพศเป็นโทษ ๔ อย่าง

๕. ลักษณะน้ำนมดีและชั่ว

๖. ชีพจร ให้ระวังในการระบายยา

๗. ลักษณะรัตนธาตุทั้งห้า

๘. ลักษณะป่วง ๘ ประการ

๙. ตำรายาแก้สันนิบาตสองคลองและอหิวาตกโรค

๑๐. ลักษณะสมุกฐาน

๑๑. ลักษณะอติสาร

๑๒. ลักษณะมรณะญาณสูตร ภาพประกอบคัมภีร์ฉันทศาสตร์ วาดโดย นายธรรมศักดิ์ เอื้อรักสกุล

๑๓. โรคภัยต่างๆ แห่งกุมาร ลักษณะชางต่างๆ

๑๔. ลักษณะกำเนิดซาง

๑๕. ลักษณะรูปทารก

๑๖. ลักษณะซางตั้ง

๑๗. ลักษณะตานโจร

๑๘. ลักษณะธาตุทั้ง ๔

๑๙. ตอนลงท้าย

ที่นำมาเป็นบทเรียนนี้ ได้คัดเลือกเฉพาะตอนขึ้นต้นที่เป็นบทไหว้ครู แต่งโดย พระยาวิชยา ธิบดี (กล่อม) และตอนที่กล่าวถึงความสำคัญของแพทย์และจรรยาบรรณที่แพทย์พึงปฏิบัติ